SGK giriş tarihine göre değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları sunuyor. 3600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden oluşturulan sistemlerle, bazı şartları yerine getiren vatandaşlar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları tekrar şekilleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden erken emeklilik fırsatı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu sistemler, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için çeşitli gün sayısıyla erken emeklilik yolları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl çalışma ve 3600 prim günü şartlarını tamamladığında kısmi emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise 55 olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu formül avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları daha ağır. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik şartları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olma hakkı elde ediyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, engellilik oranına bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden çalışanlar, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı elde ediyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayın.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi ek avantajları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.