Sivas’ın Yıldızeli ilçesinde yer alan ve eski adıyla “Samuha” olarak bilinen 3 bin 800 yıllık Hitit kenti Kayalıpınar’da yapılan kazılarda bulunan yapının, Hurri hava tanrısı Teşup’un kız kardeşi Şavuşka’nın tapınağı olduğu kabul ediliyor. Hitit döneminin en önemli tanrıları arasındaydı.
Almanya Marburg Philipps Üniversitesi’nden Kayalıpınar’daki Sivas Müzesi Müdürlüğü’nden Doç. Dr. Vuslat Müller Karpe’nin danışmanlığında 2005 yılında başlayan kazılar yılın belirli dönemlerinde devam ediyor.
Farklı dönemlerde yapılan kazılarda, antik Asur ticaret kolonilerinden Hitit, Roma ve Bizans dönemlerine ait yapı izleri, Helenistik, Roma ve erken Hıristiyanlık dönemlerine ait mezarlar ile Hitit kral, prenses, prens ve görevlilerine ait çok sayıda mühür baskıları bulunmuştur. bulundu bulundu.
Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi ve Kazı Başkanı Doç. Dr. Çiğdem Maner, AA muhabirine, 4 Temmuz’da başlayan kazılarda 30 kişilik bir ekibin görev aldığını söyledi.
Kazılara Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcisi olarak Sivas Müzesi’nden sanat tarihçisi Yavuz Akkaya’nın katıldığını ve özellikle tek bir alana odaklandıklarını belirten Maner, şöyle konuştu: Geçen yıl bölgede büyükbaş hayvan gezisinde 1200 inek ve 400 öküzden söz eden önemli bir Hitit tableti ortaya çıkarılmıştı. Bu yılki kazılarda bunu destekleyen birçok bulguya rastladık ve bunları ortaya çıkarmaya karar verdik. o bölgenin tüm yapısını geliştirmek ve bu yılki ana hedeflerimizden biri bu” dedi.
Ağustos ayında diğer alanlarda çalışmalara başlayacaklarını anlatan Maner, şöyle konuştu: “2022’de başlayacak kazılarımızda anıtsal bir Hitit yapısına rastladık. Burada anıtsal bir giriş var, geçen yıl burada çivi yazılı bir belge bulunmuştu. ‘A’ alanı dediğimiz alanın bir tapınak yapısı olduğunu düşünüyoruz. Ünlü Şavuşka Tapınağı olabileceğini düşünüyoruz. Bunun doğru olup olmadığını önümüzdeki haftalarda burada yapacağımız kazılar bize gösterecek” dedi.
“ANITSEL BİR GİRİŞ VAR”
Kazı ekibinde Koç Üniversitesi başta olmak üzere çeşitli üniversitelerde yüksek lisans yapan yabancı öğrencilerin de yer aldığını söyleyen Maner, şöyle konuştu:
“Bölgede bir tapınağın olduğunu düşünüyoruz, ileride yapılacak kazılar farklı sonuçlar gösterebilir. Anıtsal bir girişi var ve mimari ve yapım tarzı açısından diğer tapınak yapılarıyla karşılaştırdığımızda benzerlikler buluyoruz. Zaten arkeolojide karşılaştırmalı olarak çalışan Kayalıpınar, M.Ö. 2. 1000’de önemli bir yerleşim yeriydi. Hem antik hem de eskidir.” Hem Asur ticaret kolonisi hem de Hitit döneminde dini bir merkezdi. Asur döneminde çivi yazılı metinlerde tanrıça İştar’ın tapınağından, her iki dönemde de Şavuşka’dan bahsedilmektedir ancak gerçekte Kayalıpınar’da bulunan çivi yazılı yazıtların tamamı henüz tespit edilememiştir. Burada sürekli olarak etkinlikler ve partiler yapılıyordu, bu nedenle bu alana odaklanmaya ve bu yaz tüm yapının ortaya çıkarılmasını planlamaya karar verdik.”
Maner, geçen yıl yapılan kazılarda III. Hattuşili dönemine, eşine, çocuklarına ve kraliyet ailesine ait çok önemli mühür baskılarının ortaya çıkarıldığını anımsattı.
Bu mühür baskıları sayesinde Kayalıpınar’ın o dönemde önemli bir yerleşim yeri olduğunu ve burada kraliyet ailesinin yaşadığını anladıklarını belirten Maner, “Şu anda odaklandığımız şey bu büyük hayvan sevkiyatını destekleyen bir mühür baskısı” dedi. dedi.
Kayalıpınar’da yürütülen kazılarda şu ana kadar 100’e yakın envanter buluntusunun ortaya çıkarıldığını belirten Maner, bunların da Sivas Arkeoloji Müzesi’ne teslim edildiğini söyledi.
Bu eserlerin arasında her döneme ait envanterlerin bulunduğunu anlatan Maner, sözlerini şöyle tamamladı:
“Kayalıpınar, Paleolitik dönemden Selçuklu dönemine kadar önemli bir yerleşim yeridir. Kızılırmak kıyısında yer alması ve yerleşim yerleri arasında köprü görevi görmesi nedeniyle sürekli bir yerleşim yeridir. Doğası da tarım ve hayvancılığa oldukça uygundur. Dolayısıyla burada bulduğumuz eserler ve müzeye teslim ettiğimiz eserler “Bulduğumuz eserler bütün bu dönemlere ait. Paleolitik dönemden Selçuklu dönemine kadar geniş bir yelpazeyi görebiliyoruz.”