Ekonomik ve Parasal Birlik, Avrupa’yı büyümeye yönlendirmeyi hedefliyordu. Ancak finansal kriz bazı değişiklikleri de gündeme getirdi.
Ekonomik ve Parasal Birlik, Avrupa’yı büyümeye yönlendirmeyi hedefliyordu. Ancak finansal kriz bazı değişiklikleri de gündeme getirdi. 550 milyon insanın Avrupa Birliği’ne ekonomik entegrasyonu 1950’lerde başladı. Ancak ortak para birimi Euro’ya geçiş onlarca yıl sonra gerçekleşti ve Avrupa Ekonomik Para Birliği şekillendi. Şimdi İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasıyla dengeler yeniden değişiyor.
Euronews muhabiri Guillaume Desjardins Hırvatistan’ın başkenti Zagreb’den aktarıyor:
“Gayri safi milli hasılası 48,7 milyar dolar ve nüfusu 4,2 milyon olan ülke ekonomisinin önümüzdeki yıllarda hızla büyümesi bekleniyor. Hırvatistan’ın para birimi şu anda Kuna’dır. “Hırvat Kunası başkanı ve Hırvatistan Ulusal Bankası müdürü Boris Vujcic ile tanıştım.”
Hırvatistan Ulusal Bankası Boris Vujcic: “Rekabet her zaman vardır çünkü insanlar birbirlerinden daha iyisini, hatta daha azını yapabilirler. Uluslararası piyasada döviz kuru elbette önemli ama çoğu ticari işletmede kur farklılıkları dikkate alınmıyor.”
Guillaume Desjardins: “Ekonomik ve Parasal Birlik, kamu fonları ile banka borçlarını ayırarak vergi mükelleflerini korumak istiyor. Bu durum Hırvatistan’ın katılımına engel teşkil ediyor mu?”
Hırvatistan Ulusal Bankası Boris Vujcic: “Hayır, sanmıyorum. Vergi mükelleflerinin korunması yeni bir şey değil ancak uygulanmasında dikkatli olmalıyız. Aynı şey kurtarılabilir varlıklar için de geçerli çünkü hâlâ çözülmemiş bir sorundan bahsediyoruz. Euro bölgesi için ikinci anahtar, bankacılık birliğinin etkili ve dikkatli bir denetim ve düzenlemeye sahip olmasıdır.”
Hırvatistan, Avrupa’da işsizlik oranının en fazla düştüğü ülke oldu. Şimdi soru, Polonya’nın veya Polonya gibi ülkelerin Ekonomik Birliğin iş yaratma vaadini yerine getirmek için birleşip birleşmeyeceğidir.
Guillaume Desjardins: “Şu anda para biriminiz olarak Hırvat Kunası’nı kullanıyorsunuz. Euro’ya geçeceksiniz. İstihdamı nasıl etkileyecek?
Hırvatistan Ulusal Bankası Boris Vujcic: “Faiz oranlarındaki düşüş yatırımları teşvik ediyor. Herhangi bir yabancı yatırımcı için sınır ötesi iş yapmak, para biriminin değer kaybetmesi durumunda ekonomik zarara uğrama riski taşır. Bu bağlamda her Avro Bölgesi yatırımcısı rahat bir nefes alacaktır. Aynı para birimi olduğundan, para biriminin devalüasyon riski ortadan kalkar. “Bütün bunlar yatırımı ve ticareti teşvik ediyor ve yeni istihdam yaratılmasına yardımcı oluyor.”
Pek çok pratik zorluğun yaşanacağı ve Avrupa’nın artık bir yol ayrımına geldiği konusunda hepimiz hemfikiriz. Avrupa Komisyonu’ndaki ekonomik ve mali istikrarımızdan sorumlu Pierre Moscovici, bugünkü seçeneklerin altını çiziyor:
“Bunun kolay olmadığını söylemeliyim. Ama önce onlara sahip oldukları şeye bakmalarını söyleyeceğim. Avrupa Merkez Bankası ve Eurogroup var. Her iki kuruluş da zor durumdaki Avrupa Birliği üyesi ülkelere yönelik yardım politikaları uygulamaktadır. Avrupa’nın kuzeyinde güç, güneyinde ise ekonomik zayıflık varsa, kuzeyde yaşayanlar şunu sorabilir: “Bu tembel insanlara neden yardım ediyoruz?” Güney kesim, kuzeyin güçlenmesine karşı kendini tamamen savunmasız hissedebilir. Bu yüzden bir denge bulmamız gerekiyor. Burada çok çaba sarf edilmesi gerektiğini göz ardı edemeyiz. Ama şunu da görmeliyiz ki, finansal olarak ya da cari açığı olan diğer ülkelere yatırım yapmanın ötesinde manevra yapmaya, daha fazlasını yapmaya çalışıyorlar. Yakında 19 veya daha fazla ülke Avro Bölgesi’ne katılacak. İngiltere’nin gidişiyle akıllara Danimarka da geliyor. Diğer tüm ülkeler euroya geçebilir. Eğer kriterleri karşılıyorlarsa ve açıkça istiyorlarsa…”
euronews Maithreyi Seetharaman: “Söyledikleriniz önümüzdeki yıllarda ticaret ve ekonomide çok katmanlı bir Avrupa’nın işaretlerini veriyor. “Bu durumda vatandaşa ne gibi görevler düşüyor?”
Pierre Moscovici: “Kim çok vitesli bir Avrupa’ya geçmek istiyorsa, bunu yapabilecek yeteneğe de sahip olmalıdır. Euro ile bunu yaptık. Schengen’de de bunu yaptık. Bu bakımdan çok vitesli bir Avrupa’nın olumlu olduğunu düşünmemek haksızlık olur. Ancak istekli bir koalisyonla durum değişebilir.”
euronews’ten Maithreyi Seetharaman: “Risk paylaşımını da denedik, değil mi?”
Pietro Moscovici:
“Öncelikle Brexit’i başarıyla çözmeliyiz. Aynı zamanda bu konuya çok dostane ve iyimser bir yaklaşımla yaklaşmalıyız ki yarın İngiltere ile iyi ilişkiler kurabilelim. Dış ilişkilerde yapmamız gereken şeyler var. Donald Trump’ın davranışlarına bakarsak, bu bizim için bir basamak… Putin ise bir başka meydan okuma. “Terör var, mülteci krizi var. Yerimizde kalıp direnmeliyiz.”
Maithreyi Seetharaman, euronews: “Ne kadar risk olacak?”
Pierre Moscovici: “Riskler yüksek. Mesela benim ülkeme bakın: Le Pen ayrıca Fransa’yı Avrupa Birliği’nden çıkaracağına söz vermişti. Hem Avrupa’dan hem de Avro’dan… Fransa’sız bir Avrupa olamayacağını açıkça söylemeliyim. Bu nedenle Avrupalıları Avrupalı olmaktan utanmamaya, yaptıklarınızla övünmemeye davet ediyorum. Ne yapabileceğinize odaklanın.”